Zbigniew Opach, biznesmen samouk. Właściciel Mostostalu Zabrze. Wychował się na Pradze, brylował na Brzeskiej. Kilkanaście lat później został prezesem giełdowej spółki. American dream? W Polsce.
Zbigniew Opach, większościowy akcjonariusz tej firmy, to niekonwencjonalny człowiek i inwestor. Oryginalny, choć nie oryginał. Bo?
— Trudny szef, trudny rozmówca. W jego życiu liczą się jego racje, jego osąd rzeczy, jego pomysły, jego interpretacja rzeczywistości. Często nie przyjmuje i nie uznaje argumentów innych osób. Ma swą filozofię i ocenia otoczenie według swoich kryteriów. Trzeba nie lada cierpliwości, by przekonać Zbyszka do swojej racji — dodaje Juchniewicz.
No, ale czego oczekiwać po kimś, kto całe życie sam sobie był i sterem, i okrętem?
Praskie ścieżki
Ziomki z Pragi o nim nie słyszały. Może nie kumają? Bo kto po latach pamięta, z kim na Brzeskiej budował pierwszą procę i do czego strzelał… Nawet sam już nie wie. Ale coś w nim praskiego jednak pozostało, bo dzieciństwa się nie zapomina. Spryt może? Zbigniew Opach, gdy go o to zapytać, machnie ręką. Szczylem byłem, dorastałem na Żoliborzu — odpowie, byle już wątku praskiego nie ciągnąć, byle nie opowiadać o Szmulkach i Pelcowiznie i że marzył o tym, co dla innych było codziennością.
A zatem teraz inny, jaśniejszy wątek: żoliborski. I pierwsza pasja. Pierwsze pieniądze.
— Na Żoliborzu — gdzie mieszkam, odkąd przestałem nosić krótkie spodenki — przyjaciel miał zakład złotniczy. Jakże lubiłem godzinami podpatrywać to jego cyzelowanie, topienie i walcowanie złota. Precyzję, z jaką rodziła się biżuteria. Też tak chciałem! — opowiada Zbigniew Opach.
W Polsce Ludowej każdy, kto chciał w złocie robić, musiał wydać krocie, bo nauka kosztowała. A Opach kieszenie miał puste.
— Żeby uczyć się fachu w prywatnej pracowni złotniczej, trzeba było właścicielowi dać pod stołem 2-3 tys. dolarów. Taka nieoficjalna stawka… Polonez kosztował 1500 dolarów — wyjaśnia Opach.
Więc się fachu sam uczył. W pokoju urządził pracownię. Biurko wstawił — ze specjalnym fartuchem, do którego wlatują złote opiłki. Dłubał — wpierw w srebrze.
— Po dwóch latach potrafiłem już zrobić obrączkę, kolczyki czy łańcuszek. Dla znajomych, z ich srebra czy złota — wspomina Opach.
A gdy już liznął fachu, poszedł na pierwszy i jedyny w życiu etat — w Spółdzielni Pracy Zegarmistrzów, Złotników i Grawerów.
Złota rączka
W PRL, kto miał złoto, mógł mieć wszystko. To była wartość, zabezpieczenie bytu przed katastrofami, waluta. Polacy kupowali złoto taniej — choćby w Rosji, przetapiali na obrączki i wstawiali do komisów. Zysk był niemały — nawet 40-50 procent. Dlatego przez ręce Opacha przechodziło mnóstwo kruszcu. Codziennie.
— Spółdzielnia miała wiele punktów usługowych w Warszawie. Pracowaliśmy w trójkę przy Marszałkowskiej, potem na Nowym Świecie. Ze złota klientów wykonywaliśmy to, czego sobie zażyczyli. Miesięcznie? Dało się zrobić 25-30 pierścionków i obrączek. Na każdej robocie zarabialiśmy 28 procent ceny — opowiada.
Po roku pracy kupił sobie nowy samochód. Nieźle jak na amatora.
— Kolejka do naszego punktu ustawiała się dłuższa niż za mięsem — sto-dwieście metrów. Tylko raz na trzy miesiące przyjmowaliśmy surowiec do przerobu. Inaczej byśmy się robotą zapchali — wspomina Opach.
Zarabiał niemało. Na miesiąc — 16-20 tys. zł. Potem coraz więcej. Po paru latach miał już 40 procent prowizji.
A jednak… Nachodziły go myśli podstępne: czemu by tak samemu czegoś nie otworzyć i zyski pomnożyć? No i powstał zakład jubilerski. Który to był rok? 1977-78?
— Wstrzeliłem się w dziesiątkę. Złoty był słaby, więc złoto — w cenie. Przez miesiąc można było zarobić na samochód — mówi Zbigniew Opach.
23 lata wyciskał "z koniunktury", ile się dało. Coś trzasnęło pod koniec 1997 roku.
W hurcie
16 kwietnia 1991 roku. Dzień pierwszej sesji giełdowej na GPW w Warszawie. Na parkiecie pięć spółek: Tonsil, Próchnik, Krosno, Kable i Exbud. 112 zleceń kupna i sprzedaży. Pod koniec dnia obrót sięgnął 1990 zł. Czyli jakieś 2 tys. dolarów…
Przez jakieś dwa lata ludzie uczyli się giełdy, zarabiali lub tracili niewiele. Jak nasz bohater.
— Na giełdzie byłem od początku. Miałem Tonsil, Krosno, Kable. Po "złotych" godzinach uczyłem się parkietu — wspomina Opach.
Zrobił kurs na doradcę inwestycyjnego papierów wartościowych. W połowie 1993 roku wykresy wystrzeliły w górę. Opach zarobił na Śląskim, na WBK wziął spory lewar, by "oszukać" redukcję. Ale wciąż był złotnikiem, a "inwestorem" — na pół gwizdka, "w wolnych chwilach".
Przez otwarte granice zaczęła się wlewać fala kruszcu. Zarabiali już ci, co sprzedawali, a nie przetapiali. Złotników wypierały firmy eksport-import, mnożyły się sklepy jubilerskie (m.in. Apart). Mistrzowie złotnictwa — niczym szewcy czy kołodzieje — przeszli do skansenu. Albo…
— Zamiast kopać się z koniem, zamknąłem zakład — w 1998 roku — i zabrałem się za to, co dawało pieniądze — ucina tamten etap Opach.
Czyli za handel. Nasz bohater ze złotnika stał się hurtownikiem. Ściągał do Polski, co się dało i na czym był zysk. Czyli?
— Ubranka dla dzieci, artykuły szkolne, buty. Jeździliśmy z żoną na targi i wybieraliśmy: może to, może tamto. Jedne rzeczy szły na pniu, inne — nie, ale wtedy generalnie wszystko się sprzedawało — twierdzi Zbigniew Opach.
Podatków przez dwa lata płacić nie musiał (zwolnienia dla nowych firm). Interes kwitł, rosły sumy na koncie.
— Na Bielanach miałem hurtownię, duże magazyny, skład celny. Naraz sprowadzałem po kilka kontenerów, bo transport tańszy i marża większa — wspomina Opach.
Liczył te kontenery. Ale nie zapominał o giełdzie. Kiedy handel przestał być złotodajną żyłą, a więc po pięciu latach, Opach zamknął firmę. W samą porę. Na giełdzie zapowiadała się bowiem największa hossa w dziejach polskiego parkietu. (Fragment książki Jacka Konikowskiego Grube Ryby Polskiego Biznesu). Dalej >>
>> Więcej ciekawych biografii znanych polskich businessmanów i managerów znajdziesz w książce Jacka Konikowskiego, Grube Ryby Polskiego Biznesu. Bez Autoryzacji
